جزوه کاربردی آرایه ادبی کنکور

نوشته شده توسط:احسان ده مرده در دانش آموزی » جزوات کنکوری » جزوه زبان و ادبیات فارسی | ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ - ۱۰:۴۷ | ۰ دیدگاه

جزوه کاربردی آرایه ادبی کنکور توسط جناب احسان محسنی در 59 صفحه تهیه شده است. جهت دانلود جزوه کاربردی آرایه ادبی کنکور به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.

ایهام
هرگاه ، یک واژه در کلام به کار رود به گونه ای که حداقل دو معنی از آن به ذهن خطور کند ، ایهام شکل می گیرد. یکی از این معانی ، نزدیک به ذهن و معنای دیگر ، دوز از ذهن است و البته مقصود شاعر معمولا معنی دور و گاه هر دو معنی است. در ایهام هر دو معنی در بیت باید درست باشد.

مثال :
1- هلاک خواب شیرین خسرو و غافل از این معنی / که خون بی گناهان خنجر از پهلو برویاند – شیرین دارای دو معنی مزه شیرین و معشوقه خسرو می باشد . در نگاه اول ، خواب شیرین ( خواب خوش) به ذهن انسان منبادر می شود که می تواند در این حالت حس آمیزی هم داشته باشد . اما با اندکی تامل متوجه می شویم که مقصود
شاعر ، دیدن شخص شیرین (معشوقه ) در خواب است . البته هر دوی این معانی پذیرفتنی هستند ولی معنای دوم اندکی قوی تر است.
2- ز گریه مدام چشمم نشسته در خون است / ببین که در طلبت حال مردمان چون است – نخستین معنایی که از مردمان به ذهن می رسد ، افراد جامعه است اما به قرینه مصراع اول ( چشم ) در می یابیم که منظور از مردمان می تواند مردمک های چشم نیز باشد.
3- بی مهر رُخت روزمرا نور نمانده است وز عمر مرا جز شب دیجور نمانده است – مهر دارای دو معنی محبت و خورشید است. هم محبت چهره و هم چهره ی خورشید وار معشوق در اینجا صحیح هستند که البته با توجه به وجود قرینه ی روز در مصراع اول ، مقصود شاعر معنی دوم است.
4- خانه زندان است و تنهایی ضَلال هرکه چون سعدی گلستانش نیست – گلستان دارای دو معنی کتاب سعدی و باغ و گلزار است
هر کس مانند سعدی کتاب گلستان ندارد یا هر کس که مانند سعدی باغ و گلزار ندارد هر دو معنی قابل جای گذاری هستند.
5- همین بچه هایی که در حاشیه ی اروند رود گرد آمده اند و با اشتیاق منتظر شب هستند تا به قلب دشمن بتازند. – ….. تا به دل دشمنان (وجود) حمله کنند. تا به مرکز فرماندهی دشمن حمله کنند.
جمله با هر دو معنی صحیح است.